Quy định kiểm định khí thải xe máy gây nhiều băn khoăn

Đề án kiểm soát khí thải xe máy của Bộ Giao thông dự kiến triển khai thí điểm ở Đà Nẵng. Ảnh: Bá Đô

Đa số người dân, cán bộ kỹ thuật của các trung tâm bảo hành, chuyên gia giao thông đều bày tỏ sự đồng tình với ý nghĩa của việc kiểm soát khí thải gây ô nhiễm môi trường, tuy nhiên vẫn còn nhiều luồng ý kiến, nghi ngờ về tính khả thi của đề án này.

Ông Nguyễn Văn Luyến ở Ngã Tư Sở (Thanh Xuân, Hà Nội) cho rằng xe máy chạy 5 năm phải đi kiểm định là chưa khả thi. "Thông thường, khi đi xe có vấn đề gì chúng tôi đã cho đi bảo dưỡng, bảo hành, thậm chí có khói một chút cũng phải mang đi sửa ngay", ông Luyến nói.

Cũng theo ông Luyến, nhà nước đã thu phí bảo trì đường bộ, môi trường, giờ lại thu thêm phí kiểm định khí thải đối với xe máy sẽ làm phát sinh phí chồng phí mà chưa chắc đã đạt hiệu quả vì giờ kiểm định quá dễ, quá nhanh.

Ở góc độ của người thực thi pháp luật, Thượng tá Nguyễn Văn Quỹ, phòng Cảnh sát giao thông, Công an Hà Nội, nhìn nhận đây là một đề án có ý nghĩa xã hội lớn, tuy nhiên cần phải nghiên cứu kỹ, có lộ trình chứ không thể áp dụng ngay, gây phản ứng trong dân.

Một trong những khó khăn để thực thi được vị này chỉ ra là cơ quan chức năng sẽ dán tem kiểm định khí thải vào đâu, vào đầu xe, gương hay biển kiểm soát để cảnh sát giao thông nhận diện. Vì khi xử lý trên hiện trường, cảnh sát không thể nhìn mò rồi xử phạt được, cần phải căn cứ vào kết quả đo đạc, phân tích lượng khí thải trong khi hiện nay chưa có những trang thiết bị kỹ thuật chuyên dùng.

Những khó khăn khác cũng được một số chuyên gia chỉ ra là việc quy định niên hạn, độ tuổi của xe cũng chưa khoa học vì không thể xác định những chỉ số qua thời gian sử dụng. Đơn cử một chiếc xe cùng loại, một dân công sở với một người làm nghề xe ôm phải có tần suất sử dụng khác nhau.

Xe máy không xác định được niên hạn lưu thông trên đường phố Hà Nội.Ảnh: Bá Đô.

"Ngoài ra nếu chỉ áp dụng việc kiểm định khí thải xe máy của các thành phố lớn thì rất nhiều xe máy ở các tỉnh thành khác đến lưu hành thì sẽ kiểm tra như thế nào", một chuyên gia về giao thông băn khoăn.

Ở một góc nhìn khác, anh Nguyễn Tiến Mạnh, làm quản lý một cửa hàng bảo hành, bảo dưỡng xe máy lớn ở quận Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, để sửa chữa những xe máy bị khói đen hay xả nhiều khói chỉ mất khoảng 200.000 đồng. Khoản tiền này không quá cao nên nhiều người dân khi phát hiện xe xả khói đã mang đi sửa chữa, bảo hành. Chỉ một số ít người khi xe đã hỏng quá nặng mới mang đi sửa chữa lại.

Với kinh nghiệm bảo hành xe máy lâu năm, theo anh Mạnh, những xe nhập có nguồn gốc từ các nước sản xuất uy tín sau 5 năm sử dụng chưa phải sửa chữa gì nhiều nhưng máy vẫn tốt. Trong khi có tới 40% các loại xe khác chạy cùng thời gian khi đến bảo dưỡng không đạt tiêu chuẩn về khí thải. "Vì thế, việc quy định kiểm định khí thải với xe máy cũng cần xem xét kỹ lưỡng ở nhiều góc độ khác nhau", anh Mạnh cho hay.

Trao đổi với VnExpress, ông Nguyễn Hữu Trí, Phó cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam cho rằng, chính vì lường trước những khó khăn, nên cơ quan chức năng mới đề xuất không thực thi ngay quy định kiểm định khí thải xe máy mà phải theo lộ trình. Theo đó, quy định này sẽ được áp dụng tại Đà Nẵng vào tháng 7/2018. Các thành phố Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng và Cần Thơ đến 2020 mới thực hiện để có thời gian nghiên cứu, tiếp nhận ý kiến đóng góp, sửa đổi từ các chuyên gia, bộ ban ngành.

Ông Trí cũng cho rằng "phí kiểm định không chồng phí môi trường vì người dân đóng phí môi trường để đầu tư nâng cao chất lượng sống, còn phí kiểm định xe cơ giới trả cho việc thực hiện kiểm soát khí thải để các xe không xả khói đen ra môi trường. Đây là biện pháp bảo vệ cho chính cuộc sống của chúng ta.

Bá Đô